بررسی رژیم و هم‏پوشانی نیچ غذایی جغدکوچک (athene noctua) و دلیجه (falco tinnunculus) در پناهگاه حیات وحش شیراحمد سبزوار

یک شاخص وابستگی¬ که برای درک ساختار جامعه کاربرد دارد، اندازه¬گیری درجه هم پوشانی منابع مورد استفاده در میان گونه¬های مختلف آن جامعه است. یکی از رایج¬ترین منابع مورد اندازه-گیری جهت محاسبه¬ی هم پوشانی، غذا است. بررسی رژیم¬غذایی در مطالعات بوم¬شناختی یکی از اساسی¬ترین الزامات برای درک زیست¬شناسی گونه¬ها، تعیین ارتباطات تغذیه¬ ای و عملکرد اکوسیستمی می¬باشد که در آن حضور دارند. بررسی ریمه¬ها، یکی از بهترین روش¬های غیرهجومی برای تعیین محتویات¬ غذایی خورده شده توسط پرندگان شکاری محسوب می¬شود. در این مطالعه به بررسی رژیم‏غذایی و هم¬پوشانی مأوای‏غذایی جغد کوچک و دلیجه در پناهگاه حیات‏وحش شیراحمد سبزوار در طول فصول مختلف سال پرداخته شد. بعد از انجام عملیات صحرائی، ریمه¬های جمع-آوری شده به آزمایشگاه منتقل و کدگذاری شدند. سپس ریمه¬ها با خیساندن از هم باز شده و بقایای جانوری موجود در آن¬ها تفکیک و شناسایی شد و درصد حضور هر ماده غذایی در میان کل ریمه¬ها مورد محاسبه قرار گرفت. بعلاوه اندازه¬گیری وزن، طول، قطر (میانگین انحراف معیار) و شاخص¬های درصد زیست¬توده طعمه¬های مورد استفاده، پهنای مأوای‏غذایی، تنوع گونه¬ای، یکنواختی و معیارهای اندازه¬گیری هم¬پوشانی مأوای‏غذایی در هر فصل سنجیده شد. به¬طور کلی بررسی مجموع 548 ریمه جغد کوچک نشان داد که رژیم‏غذایی این پرنده شکاری در طول سال شامل 13.78% قاب¬بالان (سوسک¬ها)، 15.20% راست بالان (ملخ¬ها)، 5.02% پرندگان، 18.13% پستانداران کوچک، 18.55% جوندگان، 6.42% حشره¬خورها، 0.7% خزندگان و 2.79% مورچه¬ها است. میانگین وزن ریمه¬های جغد کوچک در سال 0.92 1.37 گرم، طول 0.81 3.1 و قطر 0.73 1.4 سانتی¬متر بود. هم‏چنین تجزیه و تحلیل 206 ریمه جمع¬آوری شده دلیجه در طول سال نشان داد، قاب¬بالان (سوسک¬ها) 24.92%، راست بالان (ملخ¬ها) 25.55%، پرندگان 6.54%، پستانداران کوچک 15.89%، جوندگان 13.71%، حشره¬خورها 3.12%، خزندگان 4.98% و مورچه¬ها 5.30% رژیم‏غذایی این پرنده را تشکیل می¬دهند. وزن ریمه¬های دلیجه در سال 0.45 0.91 گرم، طول 0.59 2.55 و قطر 0.44 1.37 سانتی¬متر برآورد شد. در این بررسی هم¬پوشانی مأوای‏غذایی جغد کوچک و دلیجه براساس معیار درصد هم‏پوشانی88.51%، معیار پیانکا 0.98، معیار ساده شده موریزیتا 0.98 و معیار هورن 0.96 بدست آمد. نتایج این مطالعه نشان داد اگرچه هم¬پوشانی مأوای غذایی بین جغد کوچک و دلیجه سطح بالایی بود اما کامل نبود. تجزیه و تحلیل¬های آماری حاصل از آزمون معنی¬داری نشان داد از نظر استفاده از طعمه¬های مختلف در گونه جغد کوچک و دلیجه در بین فصول مختلف سال اختلاف معنی¬داری وجود دارد (05/0sig.<) و به¬همین ترتیب، به¬طور کلی از نظر استفاده از صیدهای مختلف در طول سال بین جغد کوچک و دلیجه اختلاف معنی¬داری بدست آمد. یک شاخص وابستگی که برای درک ساختار جامعه کاربرد دارد، اندازه گیری درجه هم پوشانی منابع مورد استفاده در میان گونه های مختلف آن جامعه است. یکی از رایج ترین منابع مورد اندازه-گیری جهت محاسبه ی هم پوشانی، غذا است. بررسی رژیم غذایی در مطالعات بوم شناختی یکی از اساسی ترین الزامات برای درک زیست شناسی گونه ها، تعیین ارتباطات تغذیه ای و عملکرد اکوسیستمی می باشد که در آن حضور دارند. بررسی ریمه ها، یکی از بهترین روش های غیرهجومی برای تعیین محتویات غذایی خورده شده توسط پرندگان شکاری محسوب می شود. در این مطالعه به بررسی رژیم‏غذایی و هم پوشانی مأوای‏غذایی جغد کوچک و دلیجه در پناهگاه حیات‏وحش شیراحمد سبزوار در طول فصول مختلف سال پرداخته شد. بعد از انجام عملیات صحرائی، ریمه های جمع-آوری شده به آزمایشگاه منتقل و کدگذاری شدند. سپس ریمه ها با خیساندن از هم باز شده و بقایای جانوری موجود در آن ها تفکیک و شناسایی شد و درصد حضور هر ماده غذایی در میان کل ریمه ها مورد محاسبه قرار گرفت. بعلاوه اندازه گیری وزن، طول، قطر (میانگین انحراف معیار) و شاخص های درصد زیست توده طعمه های مورد استفاده، پهنای مأوای‏غذایی، تنوع گونه ای، یکنواختی و معیارهای اندازه گیری هم پوشانی مأوای‏غذایی در هر فصل سنجیده شد.